Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna

Nauka czytania to jedno z większych wyzwań, z jakim musi zmierzyć się dziecko na początku swojej drogi edukacyjnej. Opanowanie płynnego czytania jest długotrwałym procesem, a umiejętność czytania warunkuje dalsze sukcesy szkolne dziecka.

                     Jak pomóc dziecku w doskonaleniu techniki czytania?

Co zrobić, by ta czynność zaczęła sprawiać dziecku radość, a same ćwiczenia nie były tylko nudnym, kolejnym odczytywaniem tekstu czytanki?

Jak sprawić, by ten czas poświęcony na ćwiczenia był jednocześnie przyjemną

chwilą spędzoną z rodzicem?

Odpowiedź jest jedna – ćwiczyć poprzez gry i zabawy.

Bawić się, wprowadzając elementy nauki.

         Oto kilka propozycji doskonalenia umiejętności czytania poprzez zabawę,

z wykorzystaniem przedmiotów i materiałów, które zazwyczaj są w każdym domu.

Zapraszam do wspólnych ćwiczeń i zabawy!

• „Balansujące krzesełka” (zamiennie klocki) – zaczynamy od tego, do czego zostały stworzone – od budowania wieży. Potem taśmą przezroczystą naklejamy na nie wyrazy do czytania i znowu budujemy wieżę (pociąg lub ustawiamy od najkrótszego wyrazu do najdłuższego lub osobno wyrazy na konkretną literę…), za każdym razem odczytując wyraz przy dokładaniu kolejnego krzesełka. Pamiętajmy
  o naprzemienności: raz dziecko, raz rodzic.

Wygranym może być ten, kto ułoży ze swoich krzesełek najdłuższy pociąg, najwyższą wieżę, itp.

„Parking samochodowy” – na samochodzikach naklejamy różne wyrazy, a na dużej kartce rysujemy miejsca parkingowe, w które również wpisujemy wyrazy. Mogą być takie same wyrazy – szukamy par, czyli parkujemy samochód na takim samym wyrazie, jaki jest na samochodzie lub wyrazy z danej kategorii, np. kolory – parkujemy samochód z napisem czerwony na miejscu parkingowym z napisem niebieski (kolory), inny samochód z napisem brzoza na miejscu z napisem wierzba (drzewa), itd.

• „Głodna gąsienica” – wycinamy z kartonu głowę gąsienicy i długi wąski tułów, do którego na zmianę
  z dzieckiem przypinamy spinacze do bielizny z naklejonymi wyrazami, które czytamy przed przypięciem. Na koniec odczytujemy na zmianę wszystkie wyrazy: jeden wyraz dziecko, jeden my, potem czytamy na zmianę np. po 5 wyrazów, potem dziecko odczytuje wszystkie wyrazy, itd.
•  
• „Tajemnicze talerze” – na papierowym lub plastikowym talerzu, w dowolnych miejscach, z zachowaniem większych odstępów, zapisujemy różne wyrazy. Te same wyrazy zapisujemy lub drukujemy na małych karteczkach. Zasypujemy wyrazy na talerzu drobną kaszą, piaskiem, ryżem. Zadaniem dziecka jest odnaleźć wszystkie wyrazy na talerzu przesuwając palcem po kaszy oraz odnaleźć ten sam wyraz na karteczce – oczywiście zawsze odczytując wyraz. Po znalezieniu wszystkich wyrazów układamy je np. od najkrótszego do najdłuższego (dzielimy na sylaby) i czytamy, układamy osobno wyrazy zaczynające się na daną literę i czytamy, segregujemy je na kategorie, np. meble, kwiaty, owoce, przedmioty, czynności i …. czytamy.
•  
• Rozsypanki wyrazowe – zdania ze szkolnej czytanki lub wymyślone przez dziecko zapisujemy
  i odczytujemy. Następnie rozcinamy na pojedyncze wyrazy, karteczki mieszamy i ponownie próbujemy ułożyć zdanie – czytamy.

Wersja trudniejsza – dziecko otrzymuje pomieszane karteczki i ma ułożyć zdanie. Wklejamy do zeszytu lub na kartkę zdania. Na koniec czytamy cały tekst.

• Memo wyrazowe – na kwadratowych karteczkach zapisujemy dowolne wyrazy. Mieszamy i układamy wyrazem do dołu. Na zmianę szukamy par wyrazów, każdorazowo odczytując odkryte wyrazy. Wygrywa ten, kto ma najwięcej par. Na koniec dziecko czyta wszystkie wyrazy.
•  
• „Kamienne wyrazy” – na podwórkowych kamieniach zapisujemy lub naklejamy wyrazy, z których układamy zdania i czytamy, które po przeczytaniu  rzucamy do celu (do dołków) i na koniec znowu odczytujemy wszystkie wyrazy z dołka. Wygrywa ten, kto ma więcej kamieni w dołku.
•  
• „Wyrazowy wąż” – piszemy wyrazy na prostokątnych karteczkach, z kartonu wycinamy głowę węża
  i z karteczek układamy jego dowolny kształt, za każdym razem odczytując wyrazy.
•  
• „Zakręcony ślimak” – rysujemy spiralny wzór ślimaka, na którym zapisujemy dowolne zdanie lub zdanie
  z czytanki nie robiąc przerw między wyrazami. Zadaniem dziecka jest odczytać zdanie i postawić kreskę między wyrazami. Następnie rozcinamy ślimaka na pojedyncze wyrazy, karteczki mieszamy, czytamy
  i dziecko ponownie samodzielnie układa ślimaka i czyta całe zdanie.
•  
• „Łakomy kotek” – wycinamy z kartonu figurę kota z otwartym pyszczkiem, którą przyklejamy na butelkę po wodzie z odciętą górną częścią. Na karteczkach np. w kształcie rybek piszemy wyrazy, które tworzą jakieś zdanie. Dziecko losuje dowolny wyraz, odczytuje go i „karmi” kotka wkładając mu do pyszczka karteczkę z wyrazem (która wpada do butelki za figurą kotka). Potem wyjmujemy karteczki i dziecko układa z nich zdanie. Kolejne zdania wklejone na kartkę utworzą nam tekst do czytania.

Jak widzicie, przy niewielkim wkładzie pracy i materiałów można z dzieckiem poćwiczyć czytanie, jednocześnie dobrze się bawiąc i miło spędzając czas.

O czym należy jeszcze pamiętać?

• To ma być zabawa, więc rodzic musi pokazać dziecku, że to jest fajne i jemu też sprawia radość (nawet jeśli jest inaczej )
• Jeśli występuje tu element rywalizacji, to dziecko powinno częściej wygrywać (pamiętajmy ćwiczymy czytanie, a nie umiejętność przegrywania )
• Ćwiczmy naprzemiennie – raz dziecko czyta czy losuje, raz rodzic. Rodzic może upewniać się u dziecka czy dobrze przeczytał lub prosić o pomoc 
  
• Czytajmy zawsze i wszędzie – menu w restauracji, ulotki w aptekach, napisy na banerach, etykiety na produktach w sklepie, program telewizyjny czy prognozę pogody 
  
• Dbaj, by twoje dziecko zawsze miało pod ręką coś do czytania (np. w kolejce do lekarza) oraz by widziało Ciebie jak czytasz (to najlepszy przykład do naśladowania )
• Chwal wysiłki i nawet niewielkie postępy, wykazuj zainteresowanie i entuzjazm dla kolejnych prób czytania 

Jak ułatwiać dziecku czytanie?

• Zaznaczmy sylaby - przy drukowaniu naprzemiennie czerwona i czarna, co ułatwi dziecku wzrokowe wyodrębnienie części wyrazu i jego odczytanie. W gotowym tekście podkreślajmy łukiem sylaby tam, gdzie dziecko ma trudność z odczytem.
• Czytajmy razem z dzieckiem – rodzic znacznie ciszej, z lekkim opóźnieniem w stosunku do dziecka,
  z przeciąganiem sylab (np. Koooteeeczek luuubii ryyyby), czytajmy na zmianę: kilka wyrazów dziecko, kilka rodzic, rodzic pierwszą sylabę dziecko następne.
• Szkolną czytankę rozłóżmy na części – wypiszmy najpierw pojedyncze trudniejsze dla dziecka wyrazy w prostszej formie (w mianowniku) i pobawmy się nimi (propozycje powyżej). Układajmy zdania z czytanki
  z rozsypanki wyrazowej (z wyrazów na karteczkach).
• Powiększmy czcionkę i odległości między wyrazami i linijkami – łatwiej wtedy wyodrębnić wyraz, skupić na nim uwagę i odczytać.

Pokaż dziecku, że te wszystkie ćwiczenia, wyrazy i zdania służyły temu, by mogło przeczytać samodzielnie swoją pierwszą książeczkę, np.:

• Seria o Pumie Pimi  - Katarzyny Czyżyckiej wydawnictwa WIR, np. Puma Pimi i mapy, Puma Pimi i Bolo, Puma Pimi i Wala, itd. – książeczki słowno-obrazkowe dla dzieci młodszych słabiej czytających.
• Seria Kocham czytać o przygodach Jagody i Janka - Jagody Cieszyńskiej Wydawnictwa Edukacyjnego – dłuższe teksty dla dzieci młodszych.
• Teksty ze stopniowaniem trudności, z podziałem na kolorowe sylaby z Elementarza do czytania metodą sylabową różnych wydawnictw.

Miłej zabawy i powodzenia w czytaniu

życzy

pedagog Dorota Matysiak