Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna

Poradnia Psychologiczno - Pedagogiczna

26-800, Białobrzegi

ul. Żeromskiego 84

tel/fax 48 613 30 78

poradniap-p@tlen.pl

Depresja dzieci i młodzieży

 

 

Termin depresja ma wiele znaczeń. W codziennym języku najczęściej oznacza uczucie smutku
i przygnębienia. O depresji mówimy w sytuacji długotrwałego uczucia rozpaczy, nieszczęścia i braku nadziei. Opisywane objawy różnią się w sensie jakościowym od zwykłych uczuć nieszczęścia czy smutku, które przeżywamy każdego dnia.

Depresja występuje u osób w każdym wieku, również u dzieci i młodzieży, choć objawy zaburzeń depresyjnych są odmienne niż u osób dorosłych. Szacuje się, że dotyka 1-5% dzieci w wieku szkolnym
i 15-30% młodzieży.

U dzieci najczęściej przejawia się skargami somatycznymi, m.in.: bólami głowy, brzucha, biegunkami, brakiem apetytu, zaburzeniami snu. Wymienione objawy nasuwają podejrzenie depresji, zwłaszcza po wykluczeniu przez lekarza przyczyn somatycznych (np. infekcje lub inne choroby). Dziecko w depresji bywa smutne, płaczliwe. Zdarza się, że odmawia pójścia do szkoły, nie jest zainteresowane zabawą, wycofuje się z kontaktów z innymi dziećmi.

Wiek młodzieńczy jest dość specyficzny. Naturalne w tym okresie są zmienność nastrojów, kryzys autorytetów oraz rozważania egzystencjalne. To znacznie utrudnia rozpoznanie prawdziwego problemu. Często depresja nie jest rozpoznawana, gdyż może kryć się pod maską zmiany zachowania (odmowa pójścia do szkoły, pogorszenie wyników w nauce, wycofanie się z grupy rówieśniczej). Do objawów depresji, które mogą się pojawić w tym okresie należą: smutek, anhedonia (brak umiejętności cieszenia się), poczucie niemocy, uczucie zagubienia i niepewności, zaburzenia snu. Bardzo często zaburzeniom nastroju towarzyszą zaburzenia odżywiania (odchudzanie się lub nadmierne objadanie) oraz sięganie po alkohol czy narkotyki w celu poprawy samopoczucia. Ponadto obserwuje się postępujący wzrost prób samobójczych, także tych dokonanych skutecznie u dzieci i młodzieży.

Czasami trudności szkolne zgłaszane przez nauczyciela mogą być pierwszym sygnałem pojawienia się depresji. Informację tego typu należy połączyć z obserwacją dziecka w domu. Każda zmiana funkcjonowania obserwowana u dziecka powinna wyostrzyć uwagę otoczenia, a w przypadku długotrwałego utrzymywania się powinna skłonić do skonsultowania się ze specjalistą.
W przypadku podejrzenia depresji u dziecka lub nastolatka należy konsultować się z psychologiem lub lekarzem psychiatrą (dziecięcym lub młodzieżowym). Poniżej kilka rad, jak postępować z młodym człowiekiem w sytuacji obniżonego nastroju, szczególnie w odniesieniu do starszych dzieci, bo tej grupy problem dotyczy w największym stopniu:

• Twoje dziecko musi wiedzieć, że jesteś z nim i go wspierasz, w pełni i bezwarunkowo, ale pamiętaj, nastolatek nie lubi jak mu ktoś patronuje i czyni koło niego zamieszanie.

• Musisz przedstawić swoje stanowisko w ten sposób aby sam był gotowy na przyjęcie pomocy i wiedział, że ma w tobie wsparcie.

• Bądź delikatny i nie naciskaj, ale nie poddaj się, jeśli napotkasz opór. Dziecko musi poczuć komfort, musisz zainteresować go rozmową, aby chciało cię słuchać.

Kiedy się otworzy, słuchaj i nie rób mu wykładu. Pamiętaj, będzie oporne na wszelkie ponaglania, na krytykę, może tą rozmowę potraktować jako wyrok

i nie będzie rozmawiać. Ważne, aby zechciało się komunikować.

• Unikaj dawania rad i ultimatum.

• Nie próbuj mówić swojemu dziecku, że jego depresja jest głupia i bezpodstawna. Spowoduje to większy ból i smutek i nie będzie miało do ciebie zaufania.

Musi poczuć się, że jest poważnie traktowane i tak powinno się do tego podchodzić. Tak rodzice jak
i nauczyciele powinni mocniej wspierać nastolatka z depresją. Będą dzieci, które będą się wypierać; mówić, że nie ma żadnego problemu, ale ty zaufaj swojemu instynktowi.

• Tam, gdzie spotykasz się z odmową jest sygnał, że są zbyt nagromadzone emocje.

• Nie możesz poradzić sobie sam, proś o profesjonalną pomoc, najlepiej psychologa - specjalistę, który zajmuje się dziećmi, lub młodzieżą.

Bibliografia:

Koszewska I., Habrat-Pragłowska I., O depresji. O manii. O nawracających zaburzeniach nastroju, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, ISBN 83-200-2822-1

Malbi G. S., Bridges P. K., Postępowanie w depresji, tłumacz. Kantorska-Janiec M., Wydawnictwo Medyczne Urban i Partner, 2001, ISBN 83-87944-57-2